Bu kitap matematik sorularının içine yerleştirildiği kısa bilim kurgu öykülerinden oluşuyor. Martin herkese (sadece matematikçilere değil) hayal gücü için yaratıcı bir sığınak sunuyor. Bulmacalar sadece bulmaca değiller. Çoğu dünyada nasıl işe yarayabileceği henüz tam kavranmamış derin matematiksel ilkeleri işliyor.

 

Bu “oyunlar”, “gerçek” matematikten çok daha önemsiz değiller. Hatta gayet önemli çıkabilir ve bir sonraki köşede bekleyenin bugüne düşen gölgeleri olabilirler. Öyküler eğlenceye müthiş katkı sağlıyorlar.

 

Bilimkurgu, zaman, gelenekler ve teknolojiler değişse bile matematiğin hep aynı kalacağını göstermek açısından önemli. Matematik, sürekli değişen evrende gerçekten sağlam ve her daim kalıcı tek sabit muhtemelen…

 

“Briç masasında kaç farklı eşleşme yapılabileceğini, belli şartlar altında bir haritanın tamamlanması için kaç renk gerekeceğini, bir filin satranç tahtasında kaç farklı yol izleyebileceğini veya belli bir yolun izlenmesi şartıyla bir kentten diğerine en kısa nasıl gidilebileceğini kim gerçekten umursar? Ama işte, matematik umursar ve hep umursamıştır…” Isaac Asimov

 

Bu kitapta, “Satranç tahtasının her karesine, bir öncekinin iki katı kadar buğday tanesi koysanız bana yeter hünkârım” gibisinden, bir ülkeyi batırabilecek matematiksel “eşek şakaları” yok! Her şey uzayda olup bitmekte… O bakımdan rahat olalım!

 

Önsöz

 

Yaşamım boyunca, fazla diyemem tabii, yeterli sayıda rasyonel insanla tanışma şansı buldum. İş dostluğa gelince bir rasyonel insan, binlerce bulanık fikirlinin yerini tutuyor.

 

Gardner, 1950’lerde yazdığı klasik yapıtı Fads and Fallacies in the Name of Science ile bilimin akla aykırı uç noktalarına görülmemiş sertlikte bir tokat indirmişti. Tarzındaki sükûnet kitabına karşı saldırıları çok zorlaştırmış, katı rasyonelliği eleştirmenleri saldıracak makul dayanaklardan yoksun bırakmıştı.

 

Bugünlerde çoğu kimse Martin’e, yirmi beş yıldır müthiş bir aldırmazlık ve çekicilikle “Matematiksel Oyunlar” başlıklı bir köşe hazırladığı Scientific American’da rastlıyor.

 

Yaklaşımı öyle tatlı ki çoğu seferinde, ayrıntıları kaçırmama rağmen kendimi köşesini zevkle okurken buluyorum.