Cibran’ın Sand and Foam (1926) adlı eserinin, Eleşmendrit Antonyus Beşir tarafından Er-Remlü ve’z-Zebed adıyla Arapçaya yapılan mükemmel çevirisinden faydalanılarak Kum ve Köpük adıyla Türkçeye çevrilen bu eserdeki mistik fikirlerin kaynağı nedir?

Cibran dinsel hakikatin deneye değil, içgörü dediğimiz vicdan ve sezgiye dayanması gerektiğini, dinin kurallar getirici ve toplumu düzenleyici bir sistem olarak değil, kişiyi özgürleştirici bir “ruhi yükseliş sistemi” olarak algılanması gerektiğini savunuyordu.

Kendine yeterlik, kendini bularak yükselme diye çevirebileceğimiz “el-İktifâü’z-Zâtî” (İngilizcesi self-reliance olabilir) düşüncesi, hem Cibran’da hem de yakın arkadaşı Mihâil’in tüm eserlerinde görülür.

Durmadan yürüyorum bu kıyılarda,

Kum ve köpüğün arasında yürüyorum,

Bir gün ayak izlerimi silecek met

Ve rüzgâr köpüğü götürecek elbet,

Ama denizle kıyı ebediyen kalacak arkamda.

Özet

Halil Cibran’ın zamanında küçük kâğıt parçalarına ve defterlerine karaladığı aforizma ve mesellerden oluşan bu küçük kitap, sanatçının parçalı bir “otoportresi”ni ortaya koyuyor. Ruhunun derinliklerinden gelen çarpıcı ve çağrışımlı imgelerle aşk, güzellik, doğa ve insanlık durumuna ilişkin bir türlü ifadesini bulamayıp “suskunluğa gömülmüş” olanı ifşa ediyor.

Cibran’ın yetmiş yılı aşkın bir süre önce yayımlanmış yapıtları, bugün dünyanın dört bir yanındaki okurlara ulaşmayı sürdürüyor. Sözcüklerinin bütün coğrafyalara uzanmasında, bu yapıtların birçok dile çevrilmesinin yanı sıra onun ırk, din, dil ayrımı gözetmeksizin insanlığı bir bütün olarak ele alan felsefesinin de rolü var kuşkusuz. Bir de insana dair verdiği mesajların her dönemde geçerli, “ezeli-ebedi” olmasının.

Ermiş’in ardından, 1926’da yayımlanan Kum ve Köpük 1960’larda düşünen ve üreten insanların yüreğine dokunmuştu. Beatles üyesi John Lennon, bir trafik kazasında yitirdiği annesi için yazdığı “Julia” adlı şarkıda bu yapıttan satırlara yer vermişti.

Evim bana diyor ki, “Beni bırakma, geçmişin burada yatıyor.” Yol bana diyor ki, “Gel, takip et beni, çünkü geleceğin bende.” Ben ise hem evime, hem de yola diyorum ki, “Ne geçmişim var, ne de geleceğim. Eğer burada kalır isem, kalışımda bir gidiş; ve eğer buradan gider isem gidişimde bir kalış olacaktır. Yalnız aşk ve ölüm her şeyi değiştirmeye kadirdir.”

Halil Cibran’ın unutulmaz eserlerinden birisi. Kum Ve Köpük aforizmalardan oluşan muhteşem bir eser. Daha çok sizinle konuşurmuş gibi samimi bir dil ile yazılan eser.