Feridüddin Attar (1140 civarı – 1220 civarı): Klasik Fars edebiyatının 12. yüzyıl sonu – 13. yüzyıl başındaki en önemli şair düşünürlerindendir.
İlahiname ve Tezkiretüt Evliya gibi eserlerinin yanısıra, en tanınmış mesnevisi sayılan ve Mevlana dahil kendinden sonraki pek çok büyük şairde iz bırakan Mantık’uttayr (Kuşların Dili) da ise Attar, denebilirse, yolun ve yolculuğun kişileri bulmak istediklerinin ta kendisi kıldığı etkileyici biçimde göstermiştir.
Attar, Kuşdili veya Kuşlar Meclis olarak da bilinen bu mesnevi tarzı eserinde, tasavvufun Vahdet-i Vücud anlayışını anlatır. Eserde çok zengin bir sembolik dil kullanılmış ve Hakikati arayanlar, yani Hakikat yolunun yolcuları kuşlarla simgelenmiştir.
Hüthüt adlı kuş onların önderleri, kılavuzları, yani mürşitleridir. Aradıkları efsanevi kuş, Allah’ın zuhur ve taayyünüdür.
Tabii, zuhur ve taayyün aslında bizzat kendilerinden ibarettir.
Bu kitap, Hz. Mevlâna’nın “Attâr yedi aşk şehrini dolaştı, bizse hâlâ bir küçük sokağın başındayız!” diyerek övdüğü bir İslâm sûfî-şairinin şaheseridir.
Bu eser, yine Hz. Mevlâna’nın, “Ben söz söylemede Şeyh Attâr’ın kulu kölesiyim! Ey dost, her ne söyledimse onu Attâr’dan duymuşum!” dediği bir üstadın kaleminden çıkmadır.
Gülşen-i Râz’ın yazarı Şebüsterî, “Yüzlerce yıl geçer de Attâr gibi bir şair gelmez!” der. Hüsn-ü Aşk’ın yazarı, dâhî şairimiz Şeyh Galib de ilhamını Attâr’dan aldığını söyler.
Hz. Attâr, bu eseri yazmak için şairliğini bir araya getirerek tasavvuf edebiyatında yepyeni bir çığır açtı.
Batı dillerinin hemen hemen hepsine defalarca tercüme edilen, dünyanın pek çok diline aktarılan ve bütün insanlığa seslenen bu eser, herkesi etkileyen kendine özgü çok çarpıcı bir özelliğe sahiptir.
Dünyanın seçkin aydınlarının sık sık göz atmak ihtiyacı duydukları bir başucu kitabıdır. Büyük psikolog ve psikiyatristlerin de insan ruh ve karakterini anlamak için kullandıkları bir kaynak eserdir.
Bu kitabın en önemli özelliği, insanı eski hâlinde bırakmaması ve okuyucusunu gönül adamlığı yolunda ilerlemeye yönlendirmesidir.