Sahaf Mendel’ de, tüm hazinesi kitap sevgisi ve bilgisinden hikayesi, savaşın kültüre barbar saldırısı anlatılıyor. Kaçak’ta ise evine dönmek isteyen Boris adlı bir Rus’un Cenevre Gölü’nde bir balıkçı tarafından bulunması ve evine dönme mücadelesi sırasında bulunduğu gölde hayatına kıymasının trajik hikayesi zihinlerde bir hüzün bırakıyor.
Kaçak ve Sahaf Mendel’in kitap konusuna bakacak olursak; Kaçak olan Boris adlı bir Rus’un Cenevre Gölü etrafında balık tutmaya çıkmış bir balıkçı tarafından çırılçıplak sandala benzer, tahta parçalarının üzerinde bulunmasıyla başlıyor. Günlerdir yollarda olan Boris ailesine, ülkesine kavuşmanın isteği ile yanıp tutuşuyor. Kendisini bulan balıkçı tarafından kıyıya çıkarılan Boris; kimsenin dilini anlamadığı bir yabancıdır. Polis, halk hiçbir şekilde Boris ile iletişim kuramıyordu. Ta ki bir otel çalışanının kendisiyle İngilizce, Almanca, İtalyanca konuşmasından sonra Rusça konuşması sonucu Rus olduğu anlaşılıyor.
Boris; savaştan kaçarak yüzerek, bir şekilde evine, ailesine ve çocuklarına kavuşmayı düşlüyor. Fakat kendisini bulanlar ve polis, bunun kolay olmayacağının farkına varıyor. Koca yerde sadece otel çalışanıyla konuşabilen Boris her seferinde kendisine “Evime ne zaman gideceğim, evim çok uzak mı?” sorularını yöneltiyor ve maalesef istemediği “Gidişin belirsiz, evin ise çok uzak” cevabını alıyor.
Bu cevaplara ve ailesinin hasretine dayanamayan Boris, kendisine giydirilen ceket ve pantolonu düzgün bir şekilde katlayıp sahil kenarına bıraktıktan sonra, yine çırılçıplak soğuk sulara atlayarak evine doğru yüzmeye başlıyor. Lakin kendisini bir sabah çırılçıplak gölün ortasında bulan balıkçı bu sefer cesedine ulaşıyor.
Konu tıpkı benim bitirdiğim gibi bitiyor. Hikaye çok kısa ve çok yüzeysel mesajı ise bence oldukça derin ve uzun. Okuduktan ve üzerine düşündükten sonra mutlaka bana hak vereceksiniz.
Sahaf Mendel ise hayatını kitaplara adamış, sabah kitaplar ile uyanıp akşam kitaplar ile uyuyan ve bundan ekonomik bir beklentisi olmayan Mendel’in hikayesini anlatıyor. Yaşadığı şehrin kitap üzerine ihtisas yapmış adamı olarak biliniyor. Elindeki kitapları satmak isteyenler ile aradığı kitabı bulamayanlar soluğu Sahaf Mendel’in yanında alıyor. Mendel ise en çok eski kitapları seviyor, eline nazikçe alıyor, yapraklarını tek tek geziyor… bir hazine bulmuşcasına seviniyor.
Lakin o dönemde savaş başlamış Mendel ise aboneliği olan İngiltere, Fransa gibi ülkelerdeki dergilere uzun zamandır parasını ödemiş olmasına rağmen son sayılarının ulaşmadığı bildiren mektuplar gönderiyor. Bu mektuplara başta aldırış etmeyen posta memurları daha sonra durumdan şüphelenip Sahaf Mendel’in ajan olabileceği üzerinden hemfikir oluyorlar. Bir sabah polis memurları gelip, dünyadan bir haber, kendi dünyasında yaşayan Mendel’i alıp götürüyorlar.