“Sanatta hiçbir zaman kusursuz yoktur, en iyi sayılabilecek bir yapıt ancak oldukça iyidir” sözleriyle sanat anlayışını belirten Goethe, sadece Almanya’nın değil, bütün Avrupa’nın en önemli dehalarından biridir. Yaşamı boyunca şiirden romana, felsefeden bilime kadar farklı alanlarda sayısı yüzlerle ifade edilen yapıta imza atmıştır.
Faust, Goethe’nin yazarlık yaşamının altmış yıllık emeğini alarak, haklı bir üne kavuşmuş en önemli yapıtıdır.
Ruhsal özgürlüğe ulaşmanın maddi arzulardan sıyrılmak ve bencil olmamakla mümkün olabileceği fikrini işlediği bu yapıt, yazarın sanatının da doruk noktasıdır.
İnsanın şeytanla vardığı bir anlaşma ve bunun sonuçları üzerine kurulu bu yapıtıyla Goethe’ye yeniden hayranlık duyacak ve bu yapıtının yazarın elli yıllık emeğine değdiğini göreceksiniz.
Kitap özeti;Kitabın birinci bölümü sade ve akıcı ,İkinci ise olaylar arası bağlantılar düşünsenize 60 yıl boyunca ölümüne çok yakın bir zamana kadar yazılmış bir roman kolay anlaşılmayı beklenmesin.Gerek önsoz,gerekse dipnot gayet anlaşılır.Kitabın sonunda Goethe , Mefisto mu galip yoksa Faust mu belli değil, der.Insanın Allah’a teveccühünde şeytanla mücadelesi ,köşe kapmacası kıyamete kadar devam edecektir .Henüz oyun bitmiş ,perde kapanmış değildir. Bundan dolayı bu kitabını Goethe ,”Insanlığın Kitabı ” olarak nitelendirir.
Mefisto İbranice ” ahlak bozan” anlamındadır .Mefisto da yani şeytan da Allah’ a söz vermiş ,insanları doğru yoldan saptıracak,kendisine benzetecek,günah işlemiş ,günahinda ısrarcı ,isyankar ,ümitsiz bir yaratılışın simgesi .Kıyamete kadar bitmeyecek bir ateş-toprak öyküsü. “Ben ondan üstünüm, çünkü beni ateşten, onu ise topraktan yarattın.” (Sad Suresi, 76) diyen Şeytan’ın ateşe öykünenleri kendisine benzetme sahnesi. Cennet için yaratılan şerefli bir mahlûkun Cehenneme odun taşıma trajedisi. İlahî bir komedya…
Bir yönüyle istidatlarini korelten,yaratılış mahiyetinin aksine kullanan dünyasını da ahiretini de ateşe cevirenlerin hikayesi …Faust gibi Mefisto’ya ruhunu satmislarin ,nefsani hazlarin peşine dusmuslerin,verdiği putlarla kapana kistirilmislarin hikayesi …Şeytan kıyamete kadar oklarini insanlığa gonderecektir .Kimi zaman bolluk ve refahla küstahlaştırır insanı.. geçim kolaylığı şımartır.. lüks felç eder.. şatafatlı ve süslü bir yaşam tarzı öldürür. Kimi zaman beyinlerine olumsuz tesirler göndererek vesvese verir ,yoldan çıkartır.Insanlık verilen nimetlere sukredemez ,bazen de sıkıntılar karşısında sabredemez bir haldedir .Hayat yorgunu ,bezgin..Yokuşu çıkmadan yolda kalmış,yaşıyor ama ölü gibidir.
Zamana yenik düşen Faust’ların kalbinden muhabbet alındığı için her şeyden nefret ederler .Yeşilden nefret ederler,kalemden nefret ederler,paraya tapmayanlardan,boyun egmeyenlerden nefret ederler, farkliliklardan, nefret ederler,dinini dünyaya satmayanlardan ,elbette makam ve mevkiyi paylasamadiklarindan; birbirlerinden nefret ederler…Herşey betondan ibaret olmali onlar için….Binalar,yollar,zihinler,dimaglar,
kalpler …Beton kadar soğuk,sert,tepkisiz olmalı herkes onlar için..Aksine tahammülü yoktur onların…Bir yangın yerine çevirirler her yeri …Ateşi ateşle sondurdugumuz,acıyı acıyla unuttuğumuz bir yangın yeri …
Maalesef ki Goethe’nin Faust -Mefisto tiyatro oyununda olduğu gibi ,kimse oyunun dışına çıkmak istemiyor .Gerçekle yüzleşmek ,uykudan uyandırılmak ,sarhoşluktan ayılmak istemiyor . Oyunun dışına çekip uyandırmak istiyorsunuz,öylesine rollerine kendilerini kaptırmıslar ki hepsi yalancı ikballerinin,şatafatlarının baş kahramanı gibi.Gönüllerini bu tiyatroya kaptıran seyirciler de öyle .Büyünün bozulmasını ,perdenin kapanmasını istemiyorlar .