Tolstoy’un en önemli üç romanından biri olan Diriliş, insanın yozlaşmış toplum içinde geçirdiği sarsıcı değişimin, vicdanla dirilişin romanıdır. Zengin ve yakışıklı bir Rus prensi olan Nehlüdof, halalarının hizmetindeki güzel köylü kızı Katyuşa’yı baştan çıkardıktan sonra bırakıp gider. Bir sonraki karşılaşmaları, yıllar sonra bir mahkeme salonunda olur: Katyuşa kötü yola düşmüştür ve adam öldürmek suçuyla yargılanacaktır. Katyuşa’nın durumundan kendini sorumlu tutan prens, vicdanının ezici baskısıyla baştan ayağa değişecek, yaşadığı dünyaya farklı gözlerle bakmaya başlayacaktır. İnsan ruhunun, vicdanının, inancının ve 19. yüzyıl Çarlık Rusyası’nın gerçekçi bir portresini çizen bu başyapıt, Tolstoy’un ateist ilan edilmesine ve 1901 yılında Kilise’den aforoz edilmesine sebep olmuştur.
Özeti; İnce duygulu Sofiya İvanovna’nın endişeleriyse çok daha yerindeydi: Kendi basma buyruk, ne istediğini bilen bir genç olan Dmitri’nin bu kıza tutulup, soyunun sopunun nereden geldiğine bakmadan aklına onunla evlenmeyi koymasından korkuyordu. O zaman Nehlüdof Katyuşa’yı sevdiğini açık seçik bilseydi ya da birisi çıkıp onun böyle bir kızla kaderini birleştirmemesi gerektiğini, birleştiremeyeceğini söyleseydi ona, her şeyde kendi bildiğini okuyan bir insan olarak kolaylıkla, sevdiği bir kızla kız neyin nesi olursa olsun evlenmemesi için ortada hiç bir nedenin olmadığına karar verirdi.
Soruya başka bir cevap değil de, bu cevabın verilmesinin nedenleri vardı: Bir kere hepsi böyle cevap verilmesini istemişti; iki, öylesine uzun konuşan başkan, duruşmalardaki konuşmacılarında her zaman belirttiği şeyi bugün atlamış, özellikle jüri üyelerinin bu soruya cevap verirken «Evet, suçludur, ama tüccarı öldürmek istememiştir» diyebileceklerini hatırlatmamıştı; üç, albay kayınbiraderinin karısının hikâyesini çok uzatmıştı; dört, Nehlüdof heyecanından Mas-lova’nın öldürmek istemediğinin cevapta olmadığını farketmemiş, «hırsızlıkla ilişkisi bulunmadığının belirtilmesiyle Masiova’nın temize çıkacağını sanmıştı; beş, sözcü sorularla cevaplan yeni baştan okurken Pyotr Gerasimoviç odada yoktu, bir an dışarı çıkmıştı; en önemli neden de hepsinin yorulması, bir an önce işi bitirmek istemeleri, bunun için de tartışmaları sonuca bağlayabileceğini umdukları en güçlü karara hemen katılmalarıydı.Yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy ın Okunması için tavsiye edilecek Dünya klasiklerinden birisidir bu roman