Üç Yıl Çehov’un Rus edebiyatının büyük ustalarının mirasçısı ve güçlü bir yazar olarak kabul görmesini sağlayan yapıtlarından biridir.
Hava kararmıştı. Evlerin pencerelerinde tek tük ışıklar yanmaya başlamış; sokağın ucunda, kışlanın arkasından aydede soluk yüzünü göstermişti. Bir dükkânın önündeki sırada oturan Laptev, Piyotr ve Pavel kilisesindeki ayinin bitmesini bekliyor; Yuliya Sergeyevna’nın ayinden çıkıp evine dönerken onun önünden geçeceğini, böylece genç kızla konuşma fırsatı yakalayacağını, belki de bütün akşamı birlikte geçireceklerini hesap ediyordu.
Bir buçuk saattir beklemekteydi aynı yerde. Sıraya oturduğundan beri Moskova’daki evini, arkadaşlarını, uşağı Piyotr’u, yazı masasını özlüyor; karanlıkta koyu koyu gözüken, kıpırtısız ağaçlara bakarken şimdi Moskova’nın yazlık semti Sokolniki’deki yazlığında değil de bir taşra kentinde ablasının evinde olmasına şaşıyordu.
Ablasının evinin önünden her sabah tozu dumana katarak sürüler geçer, çobanların boru sesleri duyulurdu. Laptev, Moskova’da arkadaşlarıyla buluştuklarında uzun uzun, sevmeden de yaşanabileceğini, tutkulu aşkın ruh bozukluğundan kaynaklandığını, o bakımdan aşk denen şeyin iki cinsin birbirine karşı duydukları bedensel çekimden başka bir şey olmadığını vb. vb. konuşurlardı. Laptev bu konuşmaları hüzünle anımsadı, şimdi ona birisi tutsa da aşkın ne olduğunu sorsa hiçbir yanıt veremeyeceğini düşündü.
Yazar bu novellada evlilik kurumunu masaya yatırır. Evlilikte zamanın duyguları dönüştüren, kimi zaman da “sağaltan” etkisine; yıllar içinde paylaşılan deneyimlerin, birlikte göğüslenen felaketlerin “aşksız” başlayan evliliklerin bile ufkunda olgun sevgilerin belirmesine yol açabileceğine işaret eder.
Moskovalı bir tüccar taşrada tanışıp, ilk görüşte âşık olduğu genç Yulia’ya evlenme teklif eder. Genç kız, çekicilikten nasibini almamış bu adamı önce reddetse de, başka bir damat adayı çıkmaz korkusuyla evlenmeye razı olur.
Ancak bu tek taraflı aşk, nikâhtan sonra Moskova’da yeni hayatlarına başlayan çifti katlanılmaz acılara sürükleyecektir. Üç Yıl devrim öncesinde insan ilişkileri, bütün mücadeleleri ve hüsranlarıyla Moskova’daki hayatın da dokunaklı bir panoramasıdır aynı zamanda.